کرج – امید بانوان؛ دانشجو نوشت؛ تعداد زنان در رشته‌های STEM یعنی علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات در همه جای دنیا به وضع کاملا فاحشی کمتر از مردان است. آمار مربوط به شکاف جنسیتی در آموزش عالی نیز به همین اندازه وحشتناک است؛ کمیسیون اروپا تخمین می‌زند که زنان ۴۸ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را تشکیل می‌دهند، اما تنها ۲۴ درصد از آن‌ها در مشاغل ارشد دانشگاهی به کار مشغول می‌شوند و این میزان در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات به ۱۵ درصد می‌رسد.

شکاف جنسیتی در دانشگاه‌های هلندی به وضوح دیده می‌شود و در سال گذشته دانشگاه فناوری آیندهوون یا TUE با اعلام اینکه زنان فقط ۱۵ درصد از اساتید آن را تشکیل می‌دهند، در صدر این شکاف جنسیتی قرار دارند.

راهکار‌هایی برای جذب بیشتر زنان در آموزش عالی

دانشگاه فناوری آیندهوون امیدوار است که با یک رویکرد جدید و جسورانه در شیوه‌های استخدامی خود این روند را به کل تغییر دهد. این دانشگاه در اقدام جدید خود فقط زنان را در کلیه مشاغل دانشگاهی و در همه سطوح به استخدام درمی‌آورد تا زمانی که به هدف خود برسد و ۳۰ درصد اساتیدش را در تمامی رشته‌ها زنان تشکیل دهند. از این رو، تا ۶ ماه آینده هیچ مردی برای استخدام گرفته نمی‌شود و بعد از این مدت نیز تا زمانی که مشخص شود هیچ زن واجد شرایطی وجود ندارد، مردان نیز می‌توانند استخدام شوند.

الکسیا آتاناسوپلو، به عنوان یک دانشمند زن کامپیوتر، عادت داشت که همیشه در کشور خود جزو اقلیت جامعه باشد. مردم همیشه از او سوال می‌کردند: تو یک دختری، چطور کار‌های پسرانه انجام می‌دهی و ادامه تحصیل می‌دهی؟ اما زمانی که برای شروع دوره دکتری وارد هلند شد، متوجه تفاوت‌های عظیم شد. خودش می‌گوید: در دپارتمان مهندسی که کار می‌کنم، نسبت زنان به مردان بسیار زیاد است و این امر عواقبی برای فرهنگ کاری دارد.

  این دانشگاه همچنین یک بورس تحصیلی جدید تحت عنوان ایرن کوری (نام دختر مادام کوری و فیزیکدان و شیمیدان فرانسوی که به خاطر کشف رادیواکتیویته مصنوعی در سال ۱۹۳۵ جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد) را معرفی کرده است که به طور خاص برای رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات مدنظر قرار داده و دارای یک صندوق تحقیق و حمایت اجتماعی ۱۰۰ هزار یورویی است. الکسیا آتاناسوپلو نیز از طریق همین طرح اکنون استادیار سیستم‌های اطلاعاتی در این دانشگاه است.

دانشگاه‌ها در صدد رفع نابرابری‌ها

رابرت جان اسمیتز، رئیس هیات مدیره این دانشگاه می‌گوید: برنامه قبل از اجرا به شدت مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در ابتدا تقریباً یک سوم کارکنان با آن مخالفت کردند. اما بدون این اقدام اساسی، تا سال ۲۰۴۲ هم نمی‌توانستیم به تعادل جنسیتی برسیم.

به گفته وی، نتایج نشان می‌دهد که ما در مسیر درستی قدم گذاشته‌ایم، زیرا نسبت کارمندان زن در سال گذشته از ۱۵ تا ۲۵ درصد افزایش یافته است و برنامه ما این است که طی پنح سال این رقم به ۳۰ درصد برسد. البته این راه برابری هموار نیست. به طور مثال، ماه گذشته این دانشگاه به دلیل ادعای تبعیض جنسیتی به موسسه حقوق بشر هلند فراخوانده شد. نتیجه این دادگاه ماه ژوئیه مشخص می‌شود و اگر دادگاه تشخیص دهد که این دانشگاه قوانین استخدام عادلانه را نقض کرده، مدیران آن مجبور به تجدیدنظر در استراتژی خود هستند.

البته ناگفته نماند که دانشگاه فناوری آیندهوون به هیچ وجه اولین دانشگاهی نیست که اقدامات اساسی در زمینه رفع نابرابری انجام می‌دهد. در سال ۲۰۱۷، دانشگاه اسکس اعلام کرد که بریتانیا در افزایش حقوق زنان کوتاهی می‌کند و سعی کرد که در موسسه خود این شکاف حقوق جنسیتی را از میان بردارد. از این رو، به طور متوسط این شکاف حقوقی را از ۸/۲۴ درصد به ۵/۱۶ درصد کاهش داد و همچنان نیز این روند ادامه دارد. در حالی که این افزایش حقوق و دستمزد، جنجالی را در رسانه‌ها و دانشگاه‌های دیگر به پا کرد، هیچ موسسه دیگری تلاشی برای پیروی از این رویکرد انجام نداد.

زنان حقوق کمتری در دانشگاه‌ها دریافت می‌کنند

لورنا فاکس اوماهونی، معاون رئیس دانشگاه اسکس در این مورد می‌گوید: این اقدام ما را با چالش‌های طولانی مدتی مواجه کرد که با هیچ راه‌حل واحدی برطرف نمی‌شود. ما تمام سعی خود را کردیم تا زن و مرد حقوقی برابر در مقابل کار ارزشمند خود دریافت کنند، اما این کار بعد دیگری نیز دارد که به تغییر فرهنگی منجر می‌شود. البته این تحولات فرهنگی ضروری هستند، زیرا هم‌اکنون زنان حقوق کمتری در دانشگاه‌ها دریافت می‌کنند و اکثر آن‌ها نیز قرارداد‌های پاره وقت یا نادرست دارند؛ و این موضوعی است که خود دانشجویان نیز به تازگی به آن توجه نشان می‌دهند.

سارا کونجو سرووانتس، رئیس انجمن فمینیستی و برابری جنسیتی در دانشگاه بث می‌گوید: معلمان و استادان باید نماینده طیف متنوعی از مردم باشند. مبارزان دانشجویی با همکاری کارمندان دانشگاهی سعی دارند فرایند‌های منصفانه‌تری در بخش‌های استخدام، حقوق برابر و محتوای متنوع تدریس ایجاد کنند.

در همین راستا، تحقیقات جدیدی برای حمایت از ایده آموزش و یادگیری با تنوع دیدگاه‌ها به وجود آمده است. به این معنا که اساتید با پیشینه‌های تاریخی بهتر می‌توانند موضوعات متنوع را در برنامه‌های درسی خود ادغام کنند و از رویکرد‌های فراگیرتری برای یادگیری استفاده کنند.

انتقاد‌ها

برخی متخصصان نسبت ابتکارات دانشگاه‌های اسکس و آیندهوون را راهکار عجولانه می‌خوانند و به درستی این برنامه‌های شک دارند. به طور مثال، استاد کالج چرچیل در کمبریج می‌گوید: ما ترجیح می‌دهیم که مشکلات آموزش عالی به صورت سیستمی و بنیادی برطرف شود، نه اینکه به گروهی از جامعه لطف کنند. سال‌ها بعد چه کسی می‌خواهد به آن‌ها بگوید که آن‌ها فقط «به دلیل اینکه زن بودند» توانستند به استخدام درآیند، نه به دلیل شایستگی‌شان.

مشل چونگ، استادیار زن گروه مهندسی مکانیک آیندهوون می‌گوید: آیا در صورت عدم توجه این طرح به زنان، باز هم طرح بورس تحصیلی ایرن کوری برای استخدام‌های جدیدتر اعمال می‌شد؟ قصد داشتم در این بورس تحصیلی شرکت کنم، ولی با این شرایط تقاضا نمی‌دهم. معتقدم که استخدام دانشگاه صرفا به این دلیل که زن هستند، درست نیست. شاخص باید دانش متقاضیان باشد.

انتهای پیام/