کرج - امید بانوان؛ تیلدا حسینی ؛ حدود 5 ماه پیش در روزهای پایانی اسفند و آغاز تعطیلات نوروزی بانویی با حکم استاندار البرز سکان مدیریت امور بانوان و خانواده استانداری البرز را به دست گرفت. بانویی از نسل جوانانی که امید را سرلوحه کار خویش قرار داده و با عزمی جزم و البته برنامه‌ای مدون پا به عرصه گذاشته تا بانوان البرز این بار نه در حد شعار و صحبت‌های کلیشه‎ای که کاملاً محسوس راهکارهای ارائه‌شده برای رفع مشکلات بانوان استان را درک و لمس کنند. بر آن شدیم گفت‌وگویی با سرکار خانم «مریم اسماعیلی فرد» مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری البرز داشته باشیم و از نزدیک با جنس دغدغه‌های وی آشنا شده، گزارش جامعی از اقدامات صورت گرفته در این مدت را به اطلاع مخاطبان رسانده و چشم‌انداز روشنی از آینده پیش روی این استان در حوزه بانوان ارائه کنیم. آنچه اینک پیشکش نگاه مهربان شما می‌شود ماحصل گفتگویی است که در دفتر امور بانوان استانداری البرز صورت گرفته و مریم اسماعیلی فرد با آن روح لطیف و روحیه مقتدر برایمان از رؤیاهای مشترک زنان این سرزمین و راه‌های تحقق آن سخن گفته است.

مهم‌ترین موضوعاتی که در این گفتگو به آن پرداخته شد ازاین‌قرار است: بررسی مشکلات خانواده زندانیان البرز، تشکیل کمیته «توان‌افزایی اقتصادی زنان»، طرح «مسیر کسب‌وکار من»، تربیت و پرورش سفیرانی برای ارائه تسهیلات مشاغل خانگی و روستایی به بانوان استان البرز، تدوین «سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده»، طرح «ارتقای تاب‌آوری جوامع محلی با تأکید بر زنان» و ایجاد شبکه دولت _ زنان البرز . مدیرکل امور بانوان استانداری البرز سخنان خویش را با تشکر از تیم روزنامه «دنیای هودار» آغاز کرد و اظهار داشت: ابتدا سپاسگزارم از تیم خوب «دنیای هوادار» که گرچه نشریه‌ای مستقل در خصوص بانوان نیست اما رسالت خود را در دفاع از حقوق بانوان در عرصه خبر و اطلاع‌رسانی همچنان دنبال می‌کند که جای قدردانی دارد و من به‌عنوان یک خانم از شما تشکر می‌کنم.

زنان در این استان بیشتر با چه مشکلاتی دست‌به‌گریبان هستند؟

البرز استانی سرشار از فرصت‌ها و تهدیدهاست به‎ویژه در حوزه زنان و خانواده. از منظر تهدیدها وجود زندان‌ها و مهاجرت‌های ناشی از آن که بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را نیز با خود به همراه دارد، یکی از مسائلی است که حوزه زنان و خانواده با آن روبرو می‌باشد. ازاین‌رو مباحثی را با وزارت کشور و هماهنگی با مشاور محترم امور بانوان وزیر کشور، سرکار خانم «نظری پور کیایی» آغاز کردیم تا به بررسی مشکلات و ساماندهی خانواده‌های زندانیان مقیم استان البرز بپردازیم. ازجمله مشکلاتی که در البرز به‌صورت خاص وجود دارد، بحث زنان سرپرست خانوار هست که به نسبت میانگین کشوری تعداد بالاتری را به خود اختصاص داده و این رسالت را به وجود می‌آورد که در بعد اشتغال زنان در دفتر امور بانوان اقدامات ویژه‌ای صورت گیرد . نرخ بالای فارغ‌التحصیلان خانم در این استان فرصتی است که نشانگر توانمندی زنان می‌باشد که اگر آنان را وارد چرخه اقتصادی کشور کنیم، بازیگران خوبی در عرصه اجتماع خواهند بود. اما اگر نتوانیم آنان را به‌طور مثبت وارد چرخه اقتصاد کشور کنیم ممکن است مشکلاتی نظیر بیکاری، افسردگی و مسائل نظیر ایجاد شود.  

چه اقداماتی برای افزایش این توانمندی‌ها صورت گرفته است؟

در این استان فرصت‌های بی‌نظیری داریم که زنان به‌راحتی بتوانند توانمندی‌های خود را ابراز کنند. ازجمله این‌که در حال حاضر فضای مثبتی در شهر ایجادشده در راستای تحقق سهمیه 30 درصدی زنان از مناصب مدیریتی تا پایان برنامه ششم. در کمتر جلسه مرتبط با حوزه زنان است که در خصوص لزوم تحقق سهمیه زنان صحبت نشود. از مقام بالای استان جناب استاندار تا فرمانداران روی این موضوع تأکید ویژه داشته و به دنبال گزینه‌های شایسته برای انتصابات هستند ولی چالش‌هایی نیز هست.

مثلاً چه چالش‌هایی؟ اصلاً چرا در این استان مقاومت برای به‌کارگیری بانوان در سطوح مدیریتی بالا وجود دارد؟

فراموش نکنیم بانوان خیلی با تأخیر وارد حوزه کار و مقولات سیاسی شدند. بنابراین پذیرش آنان حداقل از منظر فرهنگی کمی زمان‌بر می‌باشد. اما من خیلی خوش‌بین هستم که زنان توانمند ما وارد میدان شده و سعی کنند این توانمندی را به جامعه معرفی و ارائه کنند. من خیلی وقت‌ها به خواهران گلم می‌گویم ما اینجا در شرایطی هستیم که گاه نیاز است سختی‌های بیشتری را تحمل‌کنیم و حتی آبرویی هزینه کنیم، مسئولیت‌هایی را بپذیریم که در مناطق کوچک‌تر یا در شرایط سخت‌تر باشد اما این امر را مدیون جامعه بانوان هستیم تا راه برای بقیه باز شود. ما اولین بخشدار زن را که داشته باشیم، راه برای سایرین راحت‌تر بازخواهد شد. لازمه این امر نیز تعامل بیشتر با مسئولان است که خوشبختانه آن‌ها هم اعلام کرده‌اند که مایل به چنین انتخاب‌ها و انتصاباتی هستند. بانوان هم باید به میدان آمده و حاضر باشند هزینه بیشتری متقبل شده و تلاش کنند این اتفاق خوب در سطح استان رقم بخورد.

انتصاب زنان یکی از دغدغه‌های اساسی من است. اما اینکه چرا با آن سرعت مورد انتظار ما این روند طی نمی‌شود را باید از هر دو منظر زنانه و مردانه بررسی کرد. از منظر نگاه مردانه، به لحاظ فرهنگی باید بپذیریم که پذیرش ریاست زنان در حوزه‌های مختلف چندان سنت دیرپایی در این کشور نیست و باید گام‌به‌گام قدم برداشت تا این پذیرش ایجاد شود.

اما از منظر زنان، باید توان خودباوری زنان افزایش یابد. توان ریسک منطقی و حساب‌شده بانوان، شبکه‌های حمایتی آنان در ادارات و بین ادارات تقویت شود که این هم بر اساس هم‌افزایی بانوان محقق خواهد شد. لذا بحثی را تحت عنوان شبکه دولت – زنان البرز در دستور کار خود داریم که بخشی از آن مربوط است به شبکه‌سازی بین بانوانی که در مقطعی در این استان از مدیریت پایه به بالا پستی داشتند و آنانی که اکنون در پست‌هایی مشغول فعالیت هستند. این طرح باهدف به اشتراک‌گذاری تجربیات مشترک در قالب گروه‌هایی در همین شبکه دنبال می‌شود که به رفع ضعف‌های آنان در حوزه‌های مختلف می‌پردازد. همچنین برای کسب تجربیات عملی بیشتر با مقامات ملی (بانوان) دیدارهایی صورت می‌گیرد.

در حوزه اشتغال و اقتصاد چه تمهیداتی برای بانوان اندیشیده شده است؟

یکی از مشکلات عمده‌ای که در این حوزه با آن روبرو هستیم، بحث اشتغال می‌باشد که بانوان نیز بخشی از این مشکلات را متحمل می‌شوند و حتی خیلی بیشتر چون در حوزه کارآفرینی نیز می‌بینیم مشکلات زنان کارآفرین مضاعف است. شاید به دلیل متأخر بودن حضورشان به حوزه کسب‌وکار و کم بودن تجربه آنان در این حوزه و این‌که کمتر می‌توانند وارد شبکه‌های غیررسمی اقتصادی شوند تا از این طریق بتوانند کسب‌وکار خویش را پیش ببرند.

دوره‌ای را در شهریورماه برگزار خواهیم کرد ویژه بانوان تحت عنوان «مسیر کسب‌وکار من» که قرار است در قالب یک رویداد سه‌روزه بانوانی که صاحب ایده هستند، حضور یابند و یاد بگیرند چطور این ایده‌ها را به یک کسب  کار تبدیل کنند. پلن کاری داشته باشند و بازاریابی کنند. افراد منتخب  این کارگاه تحت حمایت‌های خاصی قرار خواهند گرفت. مثلا فضاهای کار اشتراکی به آنان داده خواهد شد که برای مدتی می‌توانند در این فضاها اسکان داده‌شده و از امکانات اشتراکی آب و برق و... بهره‌مند شده تا روی پای خود ایستاده و کسب‌وکار جدی را در فضای بیرون آغاز کنند .

کمیته «توان‌افزایی اقتصادی زنان» را داریم که ذیل کارگروه زنان و خانواده استان می‌باشد. چون معتقدیم زنان توانمند هستند و باید جاهایی این توان هدایت شود لذا نامش را گذاشته‌ایم توان‌افزایی زنان. در این کمیته مقررشده بانوان کارآفرین در حوزه‌های مختلف در جلسات تفکیکی حضور یافته و مدیران مرتبط اقتصادی استان و مدیران بانک‌های مرتبط نیز در این برنامه حضور یافته و در قالب جلسات تعاملی مسائل خود را مطرح خواهند کرد.

در تلاشیم این جلسات را به ریاست عالی‌ترین مدیری که برای ما مقدور باشد، برگزار کنیم که همان‌جا دستورات مرتبط داده شود و اگر نیاز باشد به ستاد اقتصاد مقاومتی یا ستاد اشتغال و ... معرفی شوند. یعنی مدیران را کنار کارآفرینان قرار می‌دهیم تا مسائل آنان حل‌وفصل شود.

فرصت‌های اقتصادی فراوانی در استان داریم ولی بانوان ما با آن‌ها آشنا نیستند. ازجمله تسهیلاتی که در قالب اشتغال فراگیر یا مشاغل روستایی یا خانگی داده می‌شود اما متأسفانه بر اساس بررسی میدانی متوجه شدم خیلی از بانوان از این امر مطلع نیستند. سعی می‌کنیم افراد ذی‌نفوذی در حوزه زنان آموزش دهیم که سفیران ما در سطح استان شوند. در مرحله اول از دهیاران، اعضای روستا و اعضای شهر که خانم هستند و همچنین از دستگاه‌های مرتبطی که این تسهیلات را ارائه می‌دهند، دعوت می‌شود که این‌ها گام‌به‌گام آموزش دهند که به چگونه افراد می‌توانند مشاغل خانگی راه بیندازند.

البته برنامه‌های مختلف دیگری نیز هست که در چارچوب برگزاری کارگاه‌های مختلف انجام می‌شود. تدوین «سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده استان» که از بحث‌های کلیدی است و با همکاری استانداری و معاونت زنان ریاست جمهوری در حال انجام است. تلاش ما این است که نشست‌هایی با حضور ذی‌نفعان اعم از دولتی، غیردولتی مدیران ستادی، سمن‌ها و ... داشته باشیم تا ببینیم وضعیت زنان چگونه است؟ کجا هستیم و قرار است به کجا برسیم؟ برای رسیدن به نقطه ایده آل از چه مسیری باید عبور کنیم؟ جنس این سند از جنس سندهای سیاستی است و اگر این سند طبق خواست و روش مدنظر ما اتفاق بیفتد و در شورای عالی استان توسط استاندار محترم تصویب شود به تمام دستگاه‌های اجرایی ابلاغ خواهد شد که نتیجه آن یک سند بالادستی خواهد شد که برای سال‌های آینده نیز لازم‌الاجرا خواهد بود.

طرح «ارتقای تاب‌آوری جوامع محلی با تأکید بر زنان» که در 7 محله آسیب‌پذیر استان اجرایی می‌شود. در قالب این طرح تسهیلگرانی که اکنون در فاز یک آموزش دیده‌اند در فاز دوم وارد محلات شده و با جوامع محلی گفت‌وگو کرده و توسط اهالی معتمد مشکلات آن‌ها احصاء می‌شود. اکثر تسهیلگران از سمن‌ها و افراد ذی‌نفوذ محلی و مشرف‌به مسائل محل هستند. اتمام این طرح تا پایان فروردین‌ماه است و طی این طرح مسئولان مختلف از این محلات بازدید داشته و طرح را به محلات دیگر تعمیم می‌دهند. خروجی این کارگاه‌ها توانمندسازی جوامع محلی است که منجر به شناخت بیشتر مسئولان از مسائل مردم و محلات می‌شود و با رویکرد مشارکتی بین افراد محل انجام خواهد شد.  

بزرگ‌ترین رؤیای شما برای این سرزمین به‌ویژه در حوزه بانوان چیست؟

بزرگ‌ترین رؤیای من «توسعه پایدار کشور» است. معتقدم در قالب توسعه پایدار انسان‌ها می‌توانند بر اساس شایستگی و توانمندی خود شغل و شیوه زندگی خویش را انتخاب کنند و به‌گونه‌ای زندگی کنند که موجب افزایش خوشبختی و شادمانی خود و دیگران و در نهایت توسعه پایدار کشورشان شوند.  

برای تحقق این امر با چه مشکلاتی روبرو خواهید بود ؟

به نظر من چیزی که مردم و به‌ویژه زنان را در این دوره رنج می‌دهد کمرنگ شدن امید است درحالی‌که جامعه ایران در طول ادوار مختلف شاهد این فراز و نشیب‌ها بوده. اگر یادمان بماند که در طول تاریخ پدران و مادران ما همواره با امید زندگی را ادامه داده و بهترین تلاش خود را برای عبور از تنگناها به کار برده‌اند؛ به این سنت الهی که بعد از هر شدتی فرجی است ایمان بیشتری می‌آوریم. مهم‌ترین چالش ما این است که امید و انگیزه را در خودمان زنده نگه‌داریم. ایران ما با خیلی از مشکلات روبرو بوده، اگر ما امید و اتحاد را حفظ کنیم از این مرحله نیز عبور خواهیم کرد.

چرا اخبار حوزه زنان چندان پررنگ  نمی‌شود مگر اینکه جنسیتی باشد؟

همیشه در حوزه زنان به‌افراط و تفریط رسیده‌ایم و این محدود به جامعه ایران نیست. گاه جنسیت‌زده با موضوع زنان برخورد می‌شود که در همه جوامع نیز دیده می‌شود و گاه از این ور بوم افتاده و با جامعه‌ای روبروییم که زنان اصلاً دیده نشده و در پس پرده هستند. باید نسخه تعادلی بین این دو مرز بیابیم.

داعیه جمهوری اسلامی نیز همین است که ما زنانی داریم که شخصیت اجتماعی والایی دارند و درعین‌حال وظایف مادری و همسری خود را نیز به نحو احسن انجام می‌دهند. یعنی هم شخصیت اجتماعی و هم شخصیت مدرن دارند و می‌توانند این دو را در یک الگوی مناسب به دنیا معرفی کنند. در ضمن فراموش نکنیم در زمان مشروطیت همه مردم رعیت بودند و بعدها که شهر و متعاقب آن شهروند به وجود آمد اصلاً زنان حساب نشدند؛ نه حق انتخاب کردن داشتند و نه حق انتخاب شدن. قدمت شغل‌هایی مثل روزنامه‌نگاری یا مشاغل دیگر برای زنان چندان طولانی نیست.

زمان بسیار کوتاهی است که زنان در حال تجربه این مسائل هستند. تجربه اجتماعی و تاریخی بانوان ما در حوزه اجتماعی و سیاسی بسیار کوتاه است. لذا اگر در مقیاس تاریخی به آن نگاه شود امیدوارکننده است و پیشرفت خوبی داشته‌ایم. من خیلی خوش‌بین هستم مخصوصاً اینکه زنان روزنامه‌نگار زیادی داریم و اگر خودشان حساس باشند که روی اخبار زنان بیشتر کار کنند، مطمئناً این مشکل نیز مرتفع خواهد شد.

سخن پایانی: درخواستی که از اصحاب رسانه به‌ویژه بانوان رسانه دارم این است که صرفاً به بیان اخبار ارگان‌ها و دستگاه‌های اجرایی بسنده نکنند. نقش شما یک نقش تعاملی است. یعنی انتظاری که از یک رسانه به‌عنوان رکن چهارم دموکراسی می‌رود این است که شما که وجدان آگاه اجتماع هستید، مشکلات و دغدغه مردم را به ما معرفی کنید. شما هستید که به ما می‌گویید اصلاً مسئله اصلی و اساسی کشور چیست؟