فرهنگی، هنری- امیدبانوان؛ مهر نوشت: امیرحسین خلیلی- کارگردان مستند «۱۰۱۲» با موضوع تشییع پیکر تاریخی سردار سلیمانی، درباره این مستند توضیح داد: مسئله اصلی ما در این مستند توجه به حضور مردم به‌ویژه در تشییع پیکر سردار در کرمان بود. تیپ و کاراکتر آدم‌هایی که در این مراسم حضور داشتند و جزئیاتی که این مراسم را تبدیل به یک آئین کرده بود. تنوع موجود در جمعیت برای‌مان حائز اهمیت بود. تلاش کردیم از دل این جزئیات به فرامتنی برسیم که در قالب نریشن در مستند از آن استفاده کرده‌ایم.

وی افزود: براساس دیده‌هایی که داشتیم تلاش کردیم به فرامتنی متناسب با علقه مردم کرمان به حاج قاسم و تعصبی که روی این شخصیت داشتند، برسیم. مسئله مردم هم از این جنبه در مستند ما مورد توجه قرار گرفته است که بیشتر شاهد یک سکوت و بهت بودیم. این بهت بیشتر از صحبت‌های بعضاً کلیشه‌ای از جنس توصیف حاج قاسم، حائز اهمیت بود. آدم‌ها در ساعات اولیه پس از انتشار خبر، غمگین بودند و بیشتر شاهد بهت و نوحه‌سرایی‌های جمعی و محلی بودیم. به همین دلیل در مستند هم خیلی سراغ صحبت مستقیم با مردم نرفتیم.

داغ شهادت سردار در اینجا مضاعف بود

خلیلی درباره تجربه شخصی خود از مشاهداتی که حین حضور در مراسم بدرقه حاج قاسم داشته است، اظهار کرد: به‌طور کلی در سراسر ایران جنبه قهرمانی و ملی برای سردار سلیمانی قائل بودند، در کرمان اما به دلیل آنکه بسیاری از دوستان زمان جنگ سردار ساکن این منطقه بودند، ایشان در زمان حیات و به‌رغم مشغله‌هایی که داشتند، مدام به کرمان سرمی‌زدند و این مسئله باعث شده بود فتوت و مردانگی ایشان برای مردم این منطقه ملموس‌تر باشد. این مسئله داغ شهادت سردار را برای مردم کرمان، مضاعف کرده بود. کمااینکه سردار سلیمانی هم نسبت به مردم این خطه توجه ویژه داشت و در وصیتنامه‌اش هم خواست که در همین منطقه در کنار سربازان سپاه ثارالله به خاک سپرده شود.

وی ادامه داد: در مجموع رابطه قلبی عجیبی میان مردم این منطقه و حاج قاسم وجود داشت که بروزش را در بی‌صدا گریه کردن مردم شاهد بودیم. آن روز بدون آنکه کسی سخنی بگوید و یا اتفاق ویژه‌ای رخ دهد، مردم گریه می‌کردند. پیش از آن به کرمان سفر نکرده بودم و در آن سفر متوجه شدم که اهالی این منطقه چه افراد محجوب و آرامی هستند. بدرقه حاج قاسم در کرمان از این زاویه شاید خاص‌ترین مراسم تشییع در میان شهرهای مختلف بود.

حادثه تلخی که داغ خانواده سلیمانی را مضاعف کرد

این مستندساز درباره مواجهه مردم کرمان با خانواده شهید سلیمانی در روزهای بدرقه این شهید هم توضیح داد: بعد از حوادث تلخی که در روز تشییع پیکر سردار در شهر کرمان اتفاق افتاد و منجر به فوت برخی هم‌وطنان‌مان شد، به چشم خود می‌دیدیم که داماد و دختر سردار سلیمانی بسیار از مردم عذرخواهی می‌کردند و به‌صورت رو در رو با مردم هم‌دردی می‌کردند. این اتفاق داغ خانواده سلیمانی را هم مضاعف کرد.

وی ادامه داد: ما تلاش کردیم در دل روایت مستندمان اشاره‌ای به این ماجرا داشته باشیم. حین ضبط تصاویر برای مستند، حدوداً در فاصله ۵۰۰ متری محل وقوع آن حادثه تلخ حضور داشتیم. خودمان هم در آن شرایط تحت فشار شدیدی قرار داشتیم. آنقدر جمعیت در آن شرایط متراکم بود که اصلاً متوجه اطراف نمی‌شدیم. از آنجایی که شرایط‌مان به‌واسطه همراه داشتن دوربین حاد شده بود، تلاش کردیم از کوچه پس کوچه‌ها خودمان را نجات دهیم. بعد که به گلزار رسیدیم، خبر تلخ حادثه را شنیدیم. تصاویر منتشر شده هم بسیار دردناک بود. به این عزیزان هیچ‌گاه پرداخته نشد و مقصر این حادثه هم متأسفانه مشخص نشد. ما از برخی تصاویر موبایلی کم‌کیفیت از این حادثه در مستند استفاده کردیم. متأسفانه تعدادی از عزیزان در این حادثه بر اثر فشار جمعیت جان خود را از دست دادند.

کارگردان مستند «۱۰۱۲» درباره مراسم تشییع سردار در دیگر شهرها هم اظهار کرد: تمرکز ما در این مستند بر بدرقه سردار در شهر کرمان بود اما در بخش‌هایی به مراسم تشییع سردار در تهران و اهواز هم می‌پردازیم. چراکه در آن شهرها هم ماجراهایی رقم خورد که ما آن را ضبط کرده بودیم. خانمی در گلزار شهدای کرمان حضور داشت که اصالتاً گیلانی بود و سر مزار به‌صورتی ناخودآگاه و بدون هماهنگی با یکی از بستگانش در تهران تماس گرفت که در مراسم تشییع تهران حضور داشت. در تدوین احساس کردیم چه خوب است که بخشی از مراسم تهران را هم در این مستند داشته باشیم که از تصاویر آرشیوی استفاده کردیم.

وی افزود: درباره مراسم تشییع سردار در شهر اهواز هم به‌واسطه کمک‌های حاج قاسم به مردم در ماجرای سیل فروردین ۹۸، این بار شاهد سیل جمعیت بدرقه‌کنندگان در دی‌ماه ۹۸ بودیم. این ارجاع را در مستند مورد استفاده قرار دادیم.

خلیلی در پایان درباره جذاب‌ترین تجربه خود در مسیر ساخت این مستند هم مطرح کرد: حضور در گلزار شهدای کرمان تجربه جذابی بود. مردم و جوانان کرمان ارتباط خاص و ویژه‌ای با شهدای گلزار دارند و به‌صورت متداول بین آن‌ها مطرح است که شهدای گلزار حاجت می‌دهند. از خوشبختی ما و شاید به‌واسطه نگاه ویژه خود حاج قاسم به مستند ما بود که در لحظه آماده‌سازی مزارشان، آنجا حضور داشتیم و تصویربرداری کردیم. ضبط تصاویر آماده‌سازی مزار حاج قاسم به‌صورت انحصاری برای گروه ما میسر شد که توانستیم در این مستند از این تصاویر استفاده کنیم.