تیزذهن بمانید: در هر سنی مغزی بهتر بسازید
آیا تاکنون به مغز و سازوکار آن اندیشیدهاید؟ سانجی گوپتا، جراح مغز و اعصاب، خبرنگار پزشکی CNN و نویسنده، در کتاب تیزذهن بمانید، شما را با این عضو پیچیده و اعجابآور آشنا میکند. او همچنین برنامهای به شما ارائه میدهد که به کمک آن بتوانید از زوال عقل جلوگیری کنید و همیشه «تیزذهن بمانید».
کتاب خوب . امید بانوان؛ فرض کنید در حال غذا درست کردن هستید. بهشکل معمول، مواد غذایی را با هم
ترکیب میکنید و شاید حتی در کنار آن به موسیقی هم گوش میدهید. همهچیز مانند همیشه
است؛ اما ناگهان دستتان به لبه قابلمهی داغ میخورد، از جا میپرید و دست خود را
پس میکشید. واکنش شما در اثر چه چیزی به وجود آمده؟ آیا عضوی در بدن شما وجود
دارد که موجب این واکنش شده؟ این اتفاق چگونه رخ داده است؟
یکی
از مهمترین ارگانهای بدن، مغز است؛ تا آن اندازه مهم که حتی یک اختلال کوچک در
آن، میتواند زندگی هرکدام از ما را با چالشهای گوناگونی روبرو کند. این عضو شگفتانگیز،
مهمترین بخش دستگاه عصبی مرکزی بهشمار میرود و میتوان آن را به اصطلاح،
فرمانروای بدن دانست.
پیامهای عصبی هرکدام از اعضای بدن، بهسرعت به مغز منتقل میشوند و برنامه واکنش به محرکها، اولبار در مغز ساخته و پرداخته میشود؛ بنابراین وقتی دستتان به شیئی داغ برخورد کرده است، پیام سوختن از دست شما به مغز میرود و مغز به دست دستور میدهد که خود را عقب بکشد. همهی اینها در کسری از ثانیه رخ میدهد؛ اگرچه فرآیندی پیچیده در جریان است.
یکی از چالشهایی که انسان با پا به سن گذاشتن با آن روبرو میشود، زوال عقل است. در سنین بالاتر، ممکن است مغز برخی از افراد به صورتی که پیش از آن کار میکرد، کارا نباشد. به عنوان مثال، عدم توانایی در تمرکز یا یادآوری وقایع نشانههایی هستند که خبر از آمدن زوال عقل میدهند. این موضوع، سوالات زیادی را برای هریک از ما به وجود میآورد: چه عواملی باعث زوال عقل میشوند؟ محیط و عوامل ژنتیکی هرکدام تا چه اندازه در این موضوع دخیلاند؟ آیا راهی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ و یا روش درمانی کارآمدی برای بهبود آن ابداع شده است؟
سانجی گوپتا در کتاب تیزذهن بمانید به همه این سوالات و پرسشهای دیگر شما پاسخ میدهد. او که فردی خبره و متخصص در زمینهی شناخت مغز و سازوکارهای آن است، ابتدا شما را با روش کار این ارگان حیاتی آشنا میکند و سپس به بررسی زوال عقل، دلایل آن و پیامدهایش میپردازد. این کتاب، باورهای رایج درمورد افت شناختی ناشی از پیری را به چالش میکشد و درمقابل راهکارهای پیشگیری از زوال عقل که اکنون رایج هستند میایستد.
یکی از مهمترین ویژگیهای این کتاب، ارائه راهکارهای عملی برای پیشگیری از افت شناختی است. سانجی گوپتا به شما برنامهای دوازده هفتهای ارائه میدهد که بهواسطه آن میتوانید مغز خود را تقویت و تیز کنید. استفاده از راهنماییهای عملی کتاب تیزذهن بمانید، به شما کمک میکند در سنین بالاتر، با مشکلات کمتری روبرو شوید و حتی از شما یک ابرذهن میسازد؛ یعنی کسی که در سنین پیری نیز، مغزی به تیزی روزهای جوانی خود دارد.
کتاب تیزذهن بمانید مناسب چه کسانی است؟
اگر در مورد مغز خود و شیوه کار آن کنجکاو هستید، مطالعهی کتاب جذاب و مفید تیزذهن بمانید را از دست ندهید. همچنین اگر میخواهید در کهنسالی دچار زوال عقل نشوید، این کتاب برنامهای کاربردی در اختیار شما قرار میدهد.
با سانجی گوپتا بیشتر آشنا شویم
سانجی
گوپتا، جراح مغز و اعصاب، نویسنده، استاد دانشگاه، خبرنگار، مجری تلویزیون و بازیگر
است. گوپتا به علت برنامههای متعددی که درخصوص سلامتی اجرا کرده، مشهور شده و
تاکنون چهار بار جایزهی امی را از آن خود کرده است. او همچنین تجارب خود از فعالیت
در حوزه پزشکی را در قالب کتابهایش عرضه میکند. این آثار با عناوین «تعقیب زندگی»
و «صبحهای دوشنبه» به شهرت رسیدهاند.
در بخشی از کتاب تیزذهن بمانید میخوانیم
من
در چند سال اخیر روی ایجاد سبکی از تغذیه تمرکز کردهام که حتی در مسافرت هم
بتوانم بهراحتی آن را حفظ کنم، اما این کار نیاز به برنامهریزی و تعهد دارد. شما
باید تلاش کنید همین کار را بکنید، که ممکن است مستلزم یادگیری روشهای جدید برای
خرید خواربار و یافتن تازهترین و بهترین مواد خوراکی با قیمت مناسب برای خود و
خانوادهتان باشد. اما کاری که باید بیدرنگ انجام دهید این است که حمله خارجی به
مغزتان را متوقف کنید.
کاهش
مصرف قند و نوشیدنیهای حاوی شیرینکنندههای مصنوعی، وعدههای فستفودی، گوشتهای
فراوریشده، غذاهای پرنمک و شیرینیها دیگر پیشنهادی همراه با مهربانی و فرجه نیست؛
این یک دستور است.
از خریدن غذاهایی که یک باغبان یا کشاورز (یا
مادر مادربزرگتان) آنها را نمیشناسد خودداری کنید. وقتی چیپس و سس پنیریِ فراوریشده
را با آجیل یا هویج و حمص جایگزین کنید، در عین خوردن تنقلاتی لذتبخش مصرف چربیهای
ترانس و اشباعشده را کاهش دادهاید. این کار راحتی است و خیلی هم برای مغزتان مفید
خواهد بود.
بنا بر همان نظرسنجی سلامت مغز و تغذیهی ایایآرپی 2017، افرادی که سنشان بیشتر از پنجاه سال است و به میزان توصیهشده در روز میوه و سبزیجات مصرف میکنند از سلامت مغز بسیار بهتری در مقایسه با آنهایی که مقدار توصیهشده را دریافت نمیکنند برخوردارند (70 در مقایسه با 61 درصد.) این نظرسنجی مشخص کرد هرچه مردان و زنان میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنند، احتمال اینکه نمره بهتری به سلامت مغزشان بدهند بیشتر میشود. از بین کسانی که گفتند اصلاً سبزیجات نمیخورند، کمتر از نصف (49 درصد) سلامت مغزشان را «عالی» یا «بسیار خوب» ارزیابی کردند.