کرج - امید بانوان؛ - شایلی قرائی -کسب و کار نیوز- مطالعات انجام شده و آمارهای موجود در کشور بیانگر افزایش روزافزون تعداد زنان بیکار است. وضعیت بازار کار زنان در ایران در سال‌های مختلف نوساناتی داشته و آمار و ارقام بیانگر آن است که طی این سال‌ها بر میزان مشارکت زنان در عرصه‌های اقتصادی کاهش و به تبع آن نرخ بیکاری آنان نیز در حال افزایش است. وقتی به مشارکت اقتصادی زنان نگاه می‌کنیم، تنها از پنج کشور وضعیت بهتری داریم. عرضه نیروی کار زنان در سطح استان‌ها نیز بسیار محدود است تا جایی که در برخی استان‌ها کمتر از ۱۰ درصد زنان به لحاظ اقتصادی فعال هستند.

در همین رابطه مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید نرخ بیکاری زنان در سال ۱۳۹۸ در ایران ۱۹ درصد بوده است. بر اساس این گزارش در اکثر استان‌ها نرخ بیکاری زنان بسیار بیشتر از مردان و گاه تا دو برابر آن است.

 استان البرز با ۳۲ درصد بیشترین نرخ بیکاری زنان را داشته است. پس از آن استان‌های یزد و خوزستان در جایگاه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. کمترین نرخ بیکاری زنان مربوط به استان همدان با هفت و نیم درصد بوده است.

گزارشی دیگر حاکی از این است که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در طول یک دهه گذشته همواره کمتر از ۱۷ درصد بوده و نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده در پاییز ۹۷ به ۶۸ درصد رسیده است.

اتاق بازرگانی تهران نیز در جدیدترین گزارش خود به بررسی شاخص‌های نیروی کار زنان و مردان استان تهران در پاییز سال ۱۳۹۸ پرداخته که بر این اساس نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله در استان تهران بیش از ۴۵ درصد است.

به گفته یک کارشناس اقتصادی نیز بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران از مجموع ۹۳۲ هزار نفر از زنان بیکار جامعه، ۶۵ درصد دارای تحصیلات عالیه هستند که نشان می‌دهد با وجود سرمایه‌گذاری نظام آموزشی ایران، بازار کار از وجود آنها بهره لازم را نبرده است.

در همین زمینه اما «معصومه ابتکار»، معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده، درباره توان‌افزایی اقتصادی زنان گفت: زنان تحصیل‌کرده در اکثر نقاط کشور از جمله در روستاها ۳ تا ۴ برابر مردان بیکار هستند و توان‌افزایی اقتصادی زنان چه زنان سرپرست خانوار و چه دختران جوان فارغ التحصیل از مهم‌ترین برنامه‌های ما است.

فعالان بازار کار بر این اعتقادند که یکی از دلایل مهم افزایش نرخ بیکاری زنان، افزایش میزان مشارکت آنان در مقابل ناکافی بودن فرصت‌های شغلی برای زنان جویای کار، به ویژه در سال‌های اخیر بوده است.

 به عبارت دیگر، افزایش عرضه نیروی کار به خصوص زنان متخصص، منجر به فزونی تعداد زنان در جست وجوی کار شده که نهایتا نرخ مشارکت آنان را تحت تاثیر قرار داده است و چون زنان در کسب فرصت‌های شغلی توفیق چندانی نداشته‌اند، نرخ بیکاری آنان نیز روند صعودی را طی کرده است.

از سوی دیگر وجود تبعیض جنسیتی در مشاغل مختلف، تفاوت سطح دستمزد زن و مرد در شرایط یکسان کاری، لزوم ایفای نقش جنسیتی خاص زنان در منزل و کمبود مشاغل نیمه‌وقت برای زنان و زمینه‌ساز شدن کناره گیری از کار تمام وقت در برابر مردان، ارتقا نیافتن زنان به مشاغل بالاو سمت‌های مدیریتی، عدم توان ایجاد هماهنگی بین کار خارج از منزل و وظایف خانه‌داری، بی‌ثباتی بازار کار زنان، تخصیص مشاغل پر مسوولیت و کم مزد نظیر پرستاری، معلمی، کارگری مغازه، کارخانه‌ها و مشاغل رده پایین اداری به آنان و…، از عوامل مهم و موثر بر تضعیف نقش فعالانه مشارکت زنان در عرصه های اقتصادی جوامع پیشرفته است.

نگاه جنسیتی در بازار کار

-محمد عنبری-کارشناس کسب و کار- وضعیت اشتغال زنان نسبت به سالهای گذشته بهتر شده اما فاصله بسیاری با استانداردها دارد. این نرخ کم مشارکت زنان در فعالیت‌های اقتصادی دلایل بسیاری دارد که موجب شده این اتفاق تلخ رقم بخورد.

 بازار کار زنان دارای بی‌ثباتی است و برخی کارفرمایان به دلایل جنسیتی از این قشر در فعالیت‌ها استفاده نمی‌کنند. همچنین از طرفی دیگر به دلیل نیاز برخی زنان به کار برخی کارفرمایان با در نظر گرفتن حقوق بسیار کم و خارج از عرف زنان را استخدام می‌کنند. این امر در میان زنان تحصیل‌کرده بسیار بالا است که به دلیل عدم رضایت شغلی در عین حال که تحصیل کرده هم هستند از حضور در بازار کار انصراف داده‌اند.

همچنین شاهد هستیم در بسیاری مواقع در تعدیل نیروی کار اولویت با زنان است و این قشر زودتر از مردان کار خود را از دست می‌دهند. به عنوان مثال، در همین بحران کرونا بسیاری از کارفرمایان به دلیل کاهش درآمدزایی و افزایش هزینه‌های خود زنان مشغول به کار را اخراج کردند. نگاه جنسیتی موجب این اقدامات می‌شود و برای زنان بازار کار از امنیت زیادی برخوردار نیست.

البته به دلیل بحران کرونا شاهد رونق مشاغل خانگی هستیم که درصد بسیار زیادی از این مشاغل را زنان بر عهده دارند. مشاغل خانم‌ها این روزها مربوط به کسب و کارهای خانگی است که با شیوع ویروس کرونا رونق پیدا کرده است. زنانی که در منزل مشغول تولید صنایع دستی، هنری و… بودند به فضای مجازی روی آوردند و محصولات خود را در این فضا به فروش گذاشتن و از آنجایی که مردم این روزها تاجایی که بتوانند خریدهای خود را اینترنتی انجام می‌دهند و بیرون نمی‌روند، کسب و کارهای زنان در فضای مجازی رونق پیدا کرد.

انتهای پیام/